Selen został odkryty w 1817 roku przez szwedzkiego chemika, J. J. Berzeliusa, jednak jego wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu został odkryty znacznie później. Początkowo selen uważany był za substancję toksyczną – zatrucie nią miało prowadzić do zesztywnienia kości, utraty włosów, ślepoty oraz ciężkiej anemii. Dopiero w 1957 roku przeprowadzono badania, które wykazały, że w śladowych ilościach selen jest niezbędny dla zdrowia zarówno ludzi, jak i zwierząt.
Powszechnie uważa się selen za dobroczynny, że jest ważnym elementem budowania odporności organizmu, jak również prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Wspiera także leczenie depresji i łagodzi dolegliwości bólowe, które towarzyszą reumatoidalnemu zapaleniu stawów (RZS).
W wielu publikacjach zaleca się spożywanie selenu w nieograniczonych ilościach tymczasem nadmiar tego pierwiastka w organizmie jest dla nas niebezpieczny. Jeżeli chodzi o nadmiar selenu, to nie są narażeni na ten problem mężczyźni aktywni seksualnie, ponieważ selen jest tracony przez nich w płynie nasiennym. Kobiety i pozostali mężczyźni szczególnie w starszym wieku powinni regularnie badać poziom selenu we krwi. Optymalne stężenie selenu we krwi to 92-108 mikrogramów (mcg) na litr surowicy krwi. Jeśli stężenie selenu jest większe niż prawidłowe, ryzyko rozwoju raka (oprócz nowotworu piersi) jest zwiększone 60-krotnie! W przypadku raka piersi – trzykrotnie. Ale także niedobór selenu jest rakotwórczy. Jeśli selenu jest za mało, wtedy jest 40-krotnie większe ryzyko rozwoju nowotworu.
Prof. Jan Lubiński: „Wśród pań biorących udział w badaniu, u których rozwinął się nowotwór, połowa pań miała za małe stężenie selenu, a 15 proc. za duże. Z naszych obserwacji wynika, że za duże lub za małe stężenie selenu jest najpotężniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju raka wśród substancji mineralnych, które badaliśmy.”
Produkty o wysokiej zawartości selenu
| Produkt | Zawartość selenu w 100 gr | Procent dziennego zapotrzebowania |
| Otręby pszenne | 77.6 µg | 141% |
| Nasiona słonecznika | 53 µg | 96% |
| Otręby owsiane | 45.2 µg | 82% |
| Jajko kurze | 31.7 µg | 58% |
| Twaróg 18% | 30 µg | 55% |
| Twaróg 2% | 30 µg | 55% |
| Twaróg 9% | 30 µg | 55% |
| Twaróg tłusty | 30 µg | 55% |
| Pszenica | 29 µg | 53% |
| Ciecierzyca | 28.5 µg | 52% |
Profesor Jan Lubiński, kierownik Zakładu Genetyki i Patomorfologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Międzynarodowego Centrum Nowotworów Dziedzicznych, znalazł się w czołówce naukowych nazwisk rankingu Top Medicine Scientists. W dziedzinie medycyny wzięto pod uwagę profile blisko 66 tys. naukowców z Google Scholar i Microsoft Academic Graph. W ostatecznym wykazie znalazło się 16.241 badaczy z indeksem Hirscha nie mniejszym niż 70.
Prof. Jan Lubiński zajął 2. miejsce wśród Polaków, a 2949. na świecie w rankingu Top Medicine Scientists. Został również laureatem OMNIA PRO INFIRMIS 2023, nagrody przyznanej w konkursie „Wizjonerzy Zdrowia”. Laur odebrał podczas konferencji „Wizjonerzy Zdrowia Wprost: Podsumowania, priorytety, wyzwania”.
Adam Zieliński